چرا صادرات زعفران کاهش یافت؟
به گزارش گل چرم، عضو اتحادیه زعفران ضمن اشاره به این که آمار کاهش صادرات زعفران به سبب کاهش سرانه مصرف این محصول در جهان نیست و به سبب افزایش قاچاق این محصول است اظهار داشت: تصمیمات غیرکارشناسی در تهران برای زعفران تولیدی خراسان و پیمان سپاری ارزی همچون مشکلاتی است که قاچاق زعفران ایرانی را نسبت به میزان صادرات افزایش داده است.
به گزارش گل چرم به نقل از ایسنا، زعفران، تنها محصول کشاورزی جهان است که انحصار و بالاترین حجم تولید آن باکیفیت مطلوب هنوز در اختیار ایران است و این سهم تعیین کننده، باید بعنوان فرصتی طلایی برای عرض اندام در بازارهای جهانی و رخ نمایی نام ایران در کنار طلای سرخ قدر دانسته شود و در این راه خلاقیت و نوآوری است که راهگشا و پیش برنده است.
در سالجاری ۱۲۷ هزار هکتار از اراضی به کشت زعفران اختصاص یافته است. هم اکنون ۲۳ استان کشور، پیاز زعفران کشت می کنند و بالاتر از ۹۳ درصد تولید این محصول نیز در خراسان بزرگ صورت می گیرد.
بالاتر از ۷۰ درصد زعفران کشور در استان خراسان رضوی، تولید می شود و طی چند سال گذشته با اقدامات انجام شده و انتقال دانش به مزارع، متوسط عملکرد تولید زعفران از ۳.۵ کیلو گرم در هر هکتار به ۹ کیلوگرم در هکتار افزایش پیدا کرده است. نکته قابل توجه این است که کشاورزان پیشرو در ایران در هر هکتار حدود ۳۰ کیلوگرم زعفران تولید می کنند.
با وجود تولید حدود ۹۰ درصد این محصول، شرایط بازار صادرات گویای فاجعه ای عظیم و مظلومیتی غریب برای این محصول راهبردی در زمینه جهانی است و گلایه زعفران کاران از هزینه بالای تمام شده آن در مقابل بهای نسبتا ارزان این کالا و داد و فغان تجار و صادرکنندگان این محصول ایرانی در مقابل آوازه زعفران کشورهای دیگر همچون چین، اسپانیا و حتی افغانستان، از دیگر نمودهای ضعف جایگاه زعفران ایرانی است، حال آنکه از دیر باز زعفران؛ محصول شاخص تولیدی و صادراتی ایران زمین بوده است اما امسال میزان صادرات زعفران کاسته شده است.
بیشترین صادرات زعفران ایران به چین، امارات متحده عربی و اسپانیا بوده است که در شش ماهه نخست سالجاری صادرات به چین بیشترین کاهش را داشته و امارات مقصد اول زعفران صادراتی ایران است. صادرات زعفران به امارات نیز ۳۲ درصد کاهشی بوده است و از ۲۳.۱۲۱ تن در شش ماهه نخست سال قبل به ۱۵.۶۱۰ تن در شش ماهه نخست سالجاری کاهش پیدا کرد. صادرات زعفران به اسپانیا نیز کاهشی بوده است به صورتی که صادرات زعفران به اسپانیا از ۱۸.۸۹۷تن در شش ماهه نخست سال ۱۴۰۲ با ۴۱ درصد کاهش به ۱۱.۵۶ تن در مدت مشابه سالجاری رسیده است.
قاچاق حداقل ۵۰ تن زعفران ایران به افغانستان
ر حالی که این محصول جزو کالاهای استراتژیک تولیدی ایران است، به همان میزان که صادرات آن درحال کاهش است، قاچاق آن رو به افزایش است و به قول علی شریعتی مقدم -رئیس صندوق توسعه صادرات زعفران- بخش عمده ای از زعفران کشور به افغانستان قاچاق می شود. بین ۹۰ تا ۱۰۰ تن زعفران ما قاچاق می شود و دلیل آن هم این است که به علت ماهیت زعفران که حجم کم و ارزش بالایی دارد نسبت به سایر محصولات قاچاق آن اقدام پیچیده ای نیست. بخش عمده ای از زعفران نیز که به شکل قانونی صادرات می شود بوسیله کارت های یکبار مصرف است چونکه صادرکنندگان این اختلاف ارز را نمی توانند به واردکننده بدهند یا روش های رفع تعهدات ارزی عملی نیست تا حداقل ۵۰ درصد زعفران به این صورت صادر شود.
وی اضافه کرد: اگر صادرات زعفران را به سه بخش تقسیم نماییم، دو قسمت بزرگتر آن قاچاق است و بخشی نیز بوسیله کارت های یک بار مصرف صادر می شود و بخش کوچک تر نیز کمتر از ۳۳ درصد است که توسط شرکت هایی که با سختی و زیان ارز را باز می گردانند صادر می شود. حداقل ۵۰ تن زعفران ایران به افغانستان قاچاق و در آن جا بسته بندی و به نام این کشور صادر می شود. یک نظام حمایتی و تعرفه هایی به سود افغانستان در هندوستان، آمریکا، عربستان صعودی وجود دارد و برخی حمایت هایی را دریافت می کند و این تعرفه برای کالایی که قیمت نسبتا بالایی دارد خیلی کمک بزرگی است ولی برای ما اشکال ماجرا این است که برای افغانستان با زعفران ایرانی برند ایجاد می شود.
علی شریعتی مقدم اظهار داشت: یک زمانی نگران بودیم که چرا زعفران ایران به اسم اسپانیا صادر می شود؟ اسپانیا کشوری است که قدمتی در زعفران داشته، شرکت هایی بازاریابی کردند و تعدادی از آنها ۱۰۰ سال قدمت دارند، ارتباط حمل و نقلی با آمریکا دارد ولی اکنون باید به این مسئله خیلی جدی فکر نماییم که چرا افغانستان باید جای ما را در این حوزه بگیرد؟
همجواری افغانستان با استانهای تولیدکننده زعفران؛ دلیلی برای انتقال آسان این محصول
ه گفته سید روح اله لطیفی - سخنگوی کمیسیون روابط بین الملل و توسعه تجارت خانه صنعت معدن تجارت ایران - نیز چرایی این قاچاق به افغانستان در ابتدا به این علت است که استانهای تولیدکننده اصلی این محصول، همجوار با افغانستان بوده و خروج زعفران از کشور بوسیله شهروندان ایرانی و افغانستانی که گاهی اوقات نسبت قومی و فامیلی دارند آسان تر صورت می گیرد. موضوع دوم به مسئله رفع تعهد ارزی بر می گردد. تمایل به عدم بازگشت ارز، سبب شده تا قسمتی از فعالان این حوزه به سوی صادرات غیررسمی کشیده شوند. موضوع سوم به همجواری افغانستان با کشور هند بر می گردد که مصرف کننده ۵۰ تا ۶۰ تن زعفران در سال است. همکاری این دو کشور در بحث تعرفه گمرکی سبب شده تا زعفران ایرانی اگر از کانال افغانستان به هند صادر شود برای این کشور با تعرفه صفر درصدی همراه می باشد در حالیکه این عدد برای تجار با مبدا ایران به کشور هند ۳۸ درصد است.
پیمان سپاری ارزی؛ گرهی کور در راه صادرکنندگان اصلی
b>غلامرضا میری -رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران- در گفتگو با ایسنا، درباره ی مشکلات موجود در زمینه صادرات زعفران اظهار نمود: خراسان پایگاه تولید زعفران جهان است و متاسفانه تصمیماتی که در تهران گرفته می شود، تصمیمات غیر کارشناسی است. زعفران یک محصول استراتژیکی است که انحصاراً در ایران تولید می شود و به علت این که این محصول در خراسان تولید می شود تصمیمات در رابطه با آن نیز شایسته است در خراسان گرفته شود چونکه تمام ذینفعان زعفران از کشاورز، فرآوری کننده، توزیع کننده، صادر کننده و.... در خراسان حضور دارند ازاین رو نیاز است تصمیماتی که گرفته می شود به خراسان تفویض به اختیار شود.
وی اضافه کرد: مشکل بعدی در زمینه زعفران، پیمان سپاری برای بازگشت ارز حاصل از صادرات است یعنی صادر کننده زعفران را با وجود تحریم ها و..... صادر می کند و بعد به جهت اینکه ارز خودرا به کشور بازگرداند ۵ درصد هزینه می کنند، این ارز که به کشور باز می گردد حاصل فروش زعفران به خریدار و به قیمت روز بازار است بطور مثال خریدار خارجی دلار را با صادر کننده ایرانی ۶۵ هزار تومان محاسبه کرده است و صادر کننده ایرانی دلار ۶۵ هزار تومانی را باید ۴۷ هزار تومان به سامانه نیما بدهد تا بتواند تسویه کند اگر نتواند بموقع تسویه حساب کند با وجود این که برمبنای مصوبه مجلس شورای اسلامی فروش صادراتی آن از معافیت مالیاتی برخوردار می باشد اما باید بابت آن مالیات پرداخت کند و آن بدهی که بابت صادرات زعفران به بانک مرکزی دارد همچنان محفوظ است و مدام تهدید می شود که کارت بازرگانی صادر کننده لغو می شود و در این راستا تبعات دیگری نیز برای او خواهد داشت.
میری افزود: با عنایت به هزینه ای که به صادر کننده تحمیل می شود و او نمی تواند از پس این هزینه برآید و باید دلار حاصل از فروش صادرات خودرا ۲۰ هزار تومان ارزان تر به سامانه نیما دهد که در یک کیلو بین ۳۰ تا ۳۵ میلیون تومان برای او هزینه دارد همین طور مالیات فروش داخلی نیز از صادر کننده دریافت می شود ما خواسته یا ناخواسته شرایط را برای قاچاقچی فراهم نموده ایم و در نتیجه صادر کننده نمی تواند صادرات انجام دهد و فرد قاچاقچی زعفران را باکیفیت پایین به شکل قاچاق از کشور خارج می کند که هیچ سود و درآمدی هم برای کشور ندارد.
وی اضافه کرد: این مسئله تنها به درآمد داشتن دولت و کشور ختم نمی شود بلکه به جایگاه زعفران ایران نیز لطمه می زند. صادر کننده نمی تواند با این قاچاقچی که قاچاق زعفران برای او هزینه ای ندارد در بازارهای جهانی رقابت کند ازاین رو مجبور است که از عرصه صادرات کناره گیری کند و قاچاق جای صادرات را می گیرد.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران در انتها ضمن اشاره به این که ایران رکورد صادرات زعفران را دارد اظهار نمود: در سال ۱۳۹۹، ۳۲۵ تن به ۴۷ کشور صادرات داشته ایم ولی در سال ۱۴۰۲ با ۶۷ کشور وارد کننده صادرات ما کاهش داشته و به مرز ۲۲۳ تن رسیده است این به این معنا نیست که مصرف زعفران در جهان کم شده بلکه به این معناست که قاچاقچی جای صادر کننده را گرفته است در حالی که در ۲۳ استان کشور ما زعفران کشت می شود زعفران کاری توسعه یافته است و امکان دارد تولید این محصول در آینده افزایش یابد. با عنایت به این که زعفران محصولی ۱۰۰ صادراتی است باید موانع برداشته شود در غیر این صورت کشاورز با مشکل مواجه خواهد شد و درخواست ما این است که موانع برداشته شود تا بتوانیم صادرات را توسعه دهیم و بتوانیم سرانه ی مصرف را در دنیا افزایش دهیم تا در آینده که میزان تولیدات افزوده شد دیگر کشاورز گرفتار خسارت نشود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب