خودرو به بورس باز می گردد؟
گل چرم: بعد از وقفه ای بیش از یکسال و نیم از آخرین عرضه خودرو در بورس کالا و مخالفت شورای رقابت دراین زمینه، مجدد بحث بر سر بازگشت خودرو به بورس کالا برای عرضه با اظهارنظر رییس جدید سازمان بورس، از سر گرفته شد؛ اما باوجود اصرار بورسی ها برای بازگشت خودرو به این کانال همچنان شورای رقابت بر انحصاری بودن بازار خودرو تاکید داشته و قائم بر اجرای قانون است.
به گزارش گل چرم به نقل از ایسنا، عرضه خودرو در بورس کالا از نیمه دوم سال ۱۴۰۰ عنوان شد تا این که در دومین ماه از سال ۱۴۰۱ این مساله به تحقق پیوست. هر چند در بازه زمانی ۱۰ ماهه، یعنی از اردیبهشت تا اسفند سال ۱۴۰۱ انواع و اقسام خودرو های محبوب و نامحبوب در بورس کالا ارائه شد، اما بحث بر سر ادامه آن بسیار بود و در ادامه این شیوه عرضه در هاله ای از ابهام قرار داشت.
در نهایت نیمه بهمن ماه سال ۱۴۰۱ بود که شورای رقابت، اطلاعیه ای بر اساس توقف عرضه خودرو در بورس کالا منتشر نمود اما چند روز بعد از آن، مجدد اعضاء شورایعالی بورس جهت تصمیم گیری پیرامون عرضه خودرو در بورس کالا گرد هم جمع شدند و به اتفاق آراء تصمیم گرفتند تا عرضه خودرو در بورس ادامه داشته باشد.
بر این اساس چند عرضه محدود دیگر صورت گرفت؛ تا این که ۲۵ بهمن ۱۴۰۱ در حالی که در بخشنامه واردات خودرو ها تاکید شده بود که خودروهای وارداتی فقط در بورس کالا عرضه خواهند شد و فروش آنها از مسیر بورس کالا است؛ هیات دولت وقت، تصویب کرد که عبارت "خودروهای وارداتی فقط در بورس کالا عرضه می شود" از بند ۲ بخشنامه واردات حذف شود؛ بر این اساس احتمال فروش خودرو های وارداتی تنها از مسیر بورس کالا نخواهد بود؛ البته کلا پای خودرو های وارداتی به بورس کالا باز نشد.
بدنبال این مساله بود که احتمال عرضه خودرو های داخلی در بورس کالا هم زیر سوال رفت و گمانه زنی پیرامون احتمال لغو آن مطرح شد؛ در جریان همین گمانه زنی ها بود که سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ضمن تاکید بر این که بورس کالا بهترین سازوکار برای عرضه خودرو است، به صراحت اعلام نمود که مصوبه هیات وزیران پیرامون اصلاح ضوابط واردات خودرو به معنای حذف عرضه خودرو داخلی در بورس کالا نیست.
این در حالی بود تعدادی از نمایندگان مجلس با عرضه خودرو در بورسی موافق نبوده و معتقد بودند که عرضه خودرو در بورس منجر به افزایش شدید نرخها در بازار شده است و عنوان می کردند تا کی مردم باید خسارت کارنابلدی و ضعف مدیران را بدهند؟
بعد از آن، نیمه اسفند ماه سال ۱۴۰۱ بود که نمایندگان مجلس شورای اسلامی با حذف بند مربوط به عرضه خودرو در بورس کالا از لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ موافقت کردند؛ بر این اساس این تصمیم، عرضه خودرو در بورس مجدد متوقف شده و دیگر تا آخر سال خودرویی در بورس عرضه نشد.
در نهایت مُهر آخر توقف عرضه خودرو در بورس را رییس وقت سازمان بورس (مجید عشقی) زد که به صراحت اعلام نمود "جای خودرو در بورس نیست"؛ تا حالا نیز هدف سازمان بورس از موافقت با عرضه خودرو در بورس کالا این بوده که حق سهام دار حفظ شود و از این جهت که خودروسازها از وضعیت زیان دهی بیرون بروند، سازمان بورس پیشنهاد کرد خودرو در بورس پذیرش شود؛ در غیر اینصورت چنانچه خودروسازها از محل فروش سود منطقی داشته باشند، سازمان بورس مخالفتی با عرضه محصولات خودرویی در بورس ندارد.
بر این اساس، عرضه خودرو در بورس کالا در سال ۱۴۰۱ در بهمن ماه به پایان رسید.
اما بلا فاصله، با شروع کارها در سال ۱۴۰۲، انجمن خودروسازان ایران در نامه ای خطاب به وزیر وقت امور اقتصادی و دارایی (احسان خاندوزی) ضمن اشاره به تبعات مثبت عرضه خودرو ها در بورس و زیان ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی دو خودروساز بزرگ که عامل اصلی آن قیمت گذاری دستوری طی سالهای اخیر است، خواهان تسهیل ضوابط عرضه و بازگشت عرضه خوردو به بورس کالا شد.
همین درخواست خودروسازان، بابی شد تا مجدد بحث برای بازگشت عرضه خودرو به بورس از سر گرفته شود؛ بدین سبب اواخر خرداد ماه بود مدیر نظارت بر بورس های سازمان بورس و اوراق بهادار از شروع مذاکرات با یکی از خودروسازان و احتمال عرضه مجدد خودرو سواری در بورس کالا بعد از وقفه چند ماهه آگاهی داد.
بعد از این مساله ۲۱ خرداد ماه، در اطلاعیه عرضه ای اعلام گردید که ۲۹ خرداد ماه (۱۴۰۲) ۶۰۰ دستگاه دیگنیتی پرستیژ سفید رنگ از طرف بهمن موتور در تالار خودروی بورس کالا عرضه می شود.
بدنبال این موضوع، شورای رقابت سریعاً وارد عمل شده و به عنوان سازمان سیاست گذار صنعت خودروی کشور، قاطعانه اعلام نمود که "عرضه خودرو در بورس کالا باید متوقف شود"؛ بدین سبب عرضه خودرو از هر طریقی به غیر از سامانه یکپارچه فروش خودرو تخلف خواهد بود.
این سازمان در اطلاعیه ای بمنظور تشریح موضوع اعلام نمود: "شورای رقابت برمبنای تکلیف خود که در قانون اجرای سیاست های کلی اصل ۴۴ قانون اساس تصریح شده است، مبادرت به تصویب دستورالعمل تنظیم بازار خودروی سواری در جلسه ۵۴۳ مورخ ۱۱ بهمن ۱۴۰۱ کرد که برمبنای ماده (۲) این دستورالعمل، بازار خودروی سواری انحصاری تشخیص داده شد و برمبنای بند ۵ ماده (۵)، عرضه خودرو را بوسیله سامانه یکپارچه فروش خودرو پیش بینی کرده است.
با عنایت به الزامی بودن مصوبه مذکور شورای رقابت، هر گونه اقدام بر خلاف این دستورالعمل، تخلف به حساب می آید. با در نظر گرفتن این که در وضعیت فعلی ثبات نسبی در این بازار برقرار شده است، هرگونه اقدام مغایر با دستورالعمل مصوب این شورا، منجر به بی نظمی در بازار و تشویش افکار عمومی خواهد شد. به همین دلیل با عنایت به اطلاعیه عرضه اخیر تعدادی از محصولات خودرویی در بورس کالا رویه مذکور باید متوقف شود".
بعد از آن نیز، بلا فاصله معاون وقت صنایع حمل و نقل وزارت صمت، عرضه دیگنیتی ها را در نامه ای خطاب به مدیرعامل گروه صنعتی بهمن موتور لغو اعلام و تاکید کرد که عرضه خودرو تنها بایستی از مسیر سامانه یکپارچه فروش خودرو ها باشد.
بیشتر بخوانید: سرنوشت عرضه خودرو در بورس همچنان نامعلوم! / زور بورس بیشتر است یا شورای رقابت؟
در این کشمکش بین وزارت صمت و بورسی ها بر سر عرضه شدن یا نشدن خودرو ها در بورس کالا، یکی از اعضاء شورایعالی بورس ضمن تاکید بر این که شورایعالی بورس پیشنهاد دهنده عرضه خودرو در بورس کالا بوده است، خاطرنشان کرد: شورایعالی بورس بصورت جدی عرضه خودرو در بورس کالا را دنبال می کند. تصمیم قاطع همه اعضاء شورا این است که نه تنها ۵۰ درصد خودرو های تولیدی (که پیش از این از طرف وزارت صمت اعلام شده بود در بورس کالا عرضه شوند) ، بلکه همه خودرو های تولیدی در کشور به غیر از بخشی که تکلیف قانونی (عرضه در سامانه یکپارچه) است، بوسیله بورس کالا عرضه آنها صورت گیرد. شورای رقابت از زوایای دیگری مخالف این مساله است که لازم است بررسی جدی تری داشته باشد؛ در غیراینصورت چنانچه لازم باشد، عرضه خودرو در بورس را از قوانین شورای رقابت در مجلس شورای اسلامی مستثنی خواهیم کرد.
اما شورای رقابت بار دیگر به صراحت و بصورت رسمی اعلام نمود که این سازمان، برنامه ای برای عرضه خودرو در بورس ندارد و تنها راه مجاز برای عرضه خودرو ها، سامانه یکپارچه است.
بر این اساس باوجود چند باری درخواست خودروسازان برای راهیابی خودرو به تابلو بورس کشور، اما این مساله تا چند روز پیش مسکوت ماند و دیگر، عرضه خودرویی در بورس کالا صورت نگرفت.
پیگیری سازمان بورس برای برگشت خودرو به بورس کالا
حال پس از توقف بالاتر از یکسال و نیم روز سه شنبه (۲۴ مهر ماه)، حجت الله صیدی- رییس سازمان بورس و اوراق بهادار- در جریان بازدید از بورس کالای ایران و اولین خزانه طلای بازار سرمایه، اعلام نمود: یکی از رسالت های اصلی بورس کالا، حذف واسطه های غیرضروری در بازارهاست، به هر میزان مبادلات کالاها در بستر بورس کالا صورت گیرد، نقش این واسطه ها در بازارها نیز کم رنگ تر می شود. بدین جهت طبیعی است که همیشه بورس کالا مخالفان و منتقدانی سرسخت در عرصه های مختلف داشته باشد، ریشه این مخالفت ها به همان واسطه ها بازمی گردد.
وی با اشاره به اینکه هزینه مبادله، یک مبحث مهم در اقتصاد است و بورس کالا می تواند به کاهش هزینه های مبادله کمک نماید، تصریح کرد: زمانیکه یک خودرو در کارخانه ۵۰۰ میلیون تومان به فروش می رسد اما در بازار آزاد، برای مصرف کننده ۸۰۰ میلیون تومان تمام می شود، یعنی با یک هزینه واسطه گری و نه هزینه معاملاتی مواجه هستیم؛ در این میان کارکرد بورس کالا می تواند کمک کننده باشد تا تولیدکننده و مصرف کننده با یک قیمت منصفانه محصول را مبادله کنند.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار تصریح کرد: بر این اساس، با جدیت بدنبال عرضه خودرو های صفر کیلومتر داخلی و وارداتی در بورس کالا هستیم و در این خصوص رایزنی هایی نیز صورت گرفته است.
بدین ترتیب احتمال عرضه خودرو در بورس کالا، با پیگیری سازمان جدید بورس در دولت چهاردهم، قوت گرفته است.
شورای رقابت: قانون تغییری نکرده، برنامه عرضه وجود ندارد
در نهایت نظر و تایید شورای رقابت برای عرضه خودرو در بورس که آخرین بار، دستور توقف عرضه خودرو در بورس را به علت انحصاری بودن بازار خودرو صادر کرد، نیز لازم و لازم است که در این رابطه، سپهر دادجوی توکلی- سخنگوی شورای رقابت- در گفت و گو با ایسنا، اعلام نمود: بازار خودرو همچنان یک بازار انحصاری است؛ بدین سبب دستورالعمل ۵۴۳ بایستی اجرائی شود، چون مُر قانون دارد.
وی ادامه داد: خارج از این چارچوب، چنانچه شورای رقابت تصمیمی نگیرد، مغایر قانون عمل کرده و این تخلف است؛ بدین سبب با عنایت به این که هم اکنون بازار خودرو همچنان انحصاری است، دستورالعمل شورای رقابت لازم الاجراست و هیچ نکته اضافه ای مطرح نیست. تاکید شورا نیز بر اجرای قانون و دستورالعمل است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب