۱۰۰۰ روز با دولت مردمی؛
ایران در دولت سیزدهم در کدام کالاهای اساسی خودکفا شد؟
به گزارش گل چرم، رصد بازار کالای اساسی در دولت سیزدهم نشان داده است ایران در دو قلم محصول پرمصرف یعنی گندم و تخم مرغ به خودکفایی رسید و در مابقی اقلام هم قدم های مثبتی برداشته شد.
به گزارش گل چرم به نقل از مهر، دولت سیزدهم ایران توسط هشتمین رئیس جمهور، سید ابراهیم رئیسی، دوازدهم مرداد ۱۴۰۰ تشکیل شد.
آنچه در ادامه می خوانید کارهایی است که در این دولت در حوزه کالاهای اساسی انجام شده است.
رشد ۱۲۹ درصدی خرید تضمینی گندم
در سال زراعی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ میزان خرید تضمینی گندم در کشور حدود ۵ میلیون تن بود. این عدد برای سال زراعی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ حدود ۸ میلیون تن پیشبینی شد اما در نهایت در حوزه تأمین گندم مورد نیاز خبازی ها خودکفایی رقم خورد و آمار خرید تضمینی گندم از جانب دولت به بیشتر از ۱۰ میلیون تن در سال ۱۴۰۲ رسید.
به این ترتیب میزان خرید تضمینی گندم با رشد ۱۲۹ درصدی از ۴ میلیون و ۵۴۰ هزار تن در سال ۱۴۰۱ به ۱۰ میلیون و بیشتر از ۳۵۰ هزار تن در سال ۱۴۰۲ افزایش پیدا کرد. همینطور خرید تضمینی گندم در انتها دولت دوازدهم ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تن بود که این عدد در دولت سیزدهم بیشتر از ۱۰ میلیون و ۳۵۰ هزار تن بوده است.
جلوگیری از انحراف ۱.۵ میلیون تن آرد از چرخه مصرف
پدیده قاچاق در میان کالاهایی مانند سوخت، آرد، دام زنده و… مشکلاتی را برای اقتصاد کشور به وجود آورده است. یکی از طرح هایی که در دولت سیزدهم با جدیت به آن پرداخته شد پیشگیری از قاچاق آرد با هوشمندسازی نانوایی ها بود.
بنا بر اظهارات مسؤولان دولتی جریان مصرف آرد هر سال شیب ۳ درصدی داشت و برای اولین بار بعد از سال ۱۴۰۰ شیب کاهشی شد. پیشگیری از روند شیب مصرف (قاچاق) سبب شد تا ۱.۵ میلیون تن آرد یارانه دار صرفه جویی شود که وجه ریالی آن معادل ۲۷ هزار میلیارد تومان (همت) می شود که نان ۲۰ میلیون نفر را تأمین می کند. بعنوان مثال فقط در استان لرستان سال قبل ۲۶ هزار تن به ارزش ۵۰۰ میلیارد دلار مصرف آرد کاهش پیدا کرد.
در واقع دولت با هوشمندسازی نانوایی ها توانست از انحراف چند هزار تنی چرخه آرد یارانه دار جلوگیری نماید. ملاک عمل هم این بود در سمت مردم محدودیتی برای تأمین نان مورد نیاز خانواده ها به وجود نیاید.
این طرح سال ۱۴۰۱ در چند استان به شکل پایلوت کلید خورد و در نهایت برای تمام نانوایی های سنتی (لواش، تافتون، ببری و سنگک) عملیاتی شد و هم اکنون بیشتر از ۷۸ هزار نانوایی به سامانه هوشمندسازی متصل شده اند.
تولید ۲.۲ تا ۲.۳ میلیون تن برنج در کشور
دومین محصول پرمصرف در ایران بعد از گندم برنج است. طبق گزارش ها، تولید این محصول در دولت سیزدهم و دولت دوازدهم تفاوت زیادی نداشت و تولید کشور بین دو میلیون و ۲۰۰ تا دو میلیون و ۲۵۰ متغیر بوده است.
اما آن چه در بازار تنظیم کالاهای اساسی رخ داد انباشت ۶۰ درصد برنج های ایرانی در سال ۱۴۰۱ بود.
در حالی که محصولات با گذشت زمان درحال از بین رفتن بود دولت به مبحث ورود کرده و در سال ۱۴۰۲، بر مبنای مصوبه هیأت وزیران و به استناد اصل ۱۳۸ قانون اساسی، وزارت جهاد کشاورزی به منظور پشتیبانی و پشتیبانی از تولیدکنندگان موظف به خرید برنج پر محصول مانده از سال گذشته، از کشاورزان و شالی کوبی ها و فروش آن به صورت نقدی، اقساطی و مدت دار به تمام متقاضیان شد.
دولت سیزدهم با این مصوبه مانع زیان برنج کاران داخلی شده ضمن آنکه مانع ایجاد خدشه در تأمین بازار کالاهای اساسی شد.
بر اساس مصوبه مذکور، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف بود بعد از تأیید ارکان ذیصلاح، از راه بانکهای عامل و در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط، نسبت به تخصیص و پرداخت مبلغ ۲۵ هزار میلیاردریال تسهیلات خط اعتباری بدون سود و کارمزد به صورت ۳ ماهه به شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران اقدام نماید. همینطور سازمان برنامه و بودجه کشور بازپرداخت اصل و فرع تسهیلات اعطایی به شرکت بازرگانی دولتی ایران را از محل اعتبارات مصوب مربوط، تضمین نمود. از طرفی، مقرر شد وزارت جهاد کشاورزی به نحوی سیاست گذاری کند که واردکنندگان برنج فقط در صورت خرید کل ظرفیت برنج تجاری (طارم و هاشمی) از کشاورزان، بتوانند مجوز واردات برنج دریافت نمایند.
مصرف کنندگان در ۳ سال گذشته کمبودی در بازار این محصول پرمصرف احساس نکردند و با واردات برنج خارجی تعادل قیمتی در بازار برقرار بود.
گام هایی برای خودکفایی شکر
شکر یکی از ۵ محصول استراتژیک در ایران است که در بازار جهانی هم جایگاه ویژه دارد. سال ۲۰۲۲ میلادی (۱۴۰۰ خورشیدی) جنگ روسیه و اکراین، شرایطی را در سطح بین المللی به وجود آورد که سبب شد تا نرخ نیشکر در جهان افزایش قابل ملاحظه ای داشته باشد. بخشی از این موضوع، به تأمین سوخت خودرو ها از گیاه نیشکر بر می گشت. اما واردات بموقع و بر مبنای نیازمندی بازار از جانب دولت سیزدهم سبب شده تا در بازار کالاهای اساسی در این محصول کمترین نوسان را شاهد باشیم.
سالانه کشور به ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن شکر نیاز دارد که حدود ۱.۲ میلیون تن وارد و باقی در داخل تولید می شود.
اگر مقایسه آماری نسبت به میزان تولید چغندرقند و نیشکر در چند سال گذشته در کشور داشته باشیم میزان تولید به سبب بارش کم و خشکسالی روند کاهشی داشته است.
در دو مقطع زمانی شکر در کشور نایاب شد. اولین مقطع در ارتباط با مرداد و شهریور ۱۳۹۵ بوده که قیمت آنرا بین ۱۰۰۰ تا ۲، ۰۰۰ هزار تومان افزایش داد. عمده علت آن احتکار از جانب عمده فروشان اعلام گردید. این امر باردیگر در اردیبهشت و خرداد ۱۴۰۲ هم تکرار شد که عمده دلیل آن جنگ روسیه و اکراین و کاهش عرضه این محصول در بازار جهانی و مشکل واردات بود.
۱.۵ میلیارد قطعه تولید جوجه در سال ۱۴۰۲
گوشت مرغ از دیگر اقلام اساسی در بازار ایران به حساب می آید. سرانه ی مصرف گوشت سفید نسبت به قرمز بیشتر بوده ازاین رو از حساسیت بیشتری برخوردار می باشد.
پس از جراحی اقتصادی، سال به سال آمار مصرف گوشت سفید در کشور بالاتر رفت؛ به صورتی که سال قبل در نیمه نخست سال ماهانه بین ۱۲۸ تا ۱۳۲ میلیون قطعه جوجه ریزی انجام می شد و این عدد در نیمه دوم به ۱۵۰ تا ۱۵۲ میلیون قطعه رسید.
این امر سبب شده تا در بیشتر از ۵ ماه اخیر بازار گوشت مرغ آرامش داشته و قیمت این محصول پروتئینی تثبیت شود.
سال ۱۳۹۹ در انتها دولت سیزدهم میزان جوجه ریزی در یک سال یک میلیارد و ۲۰۸ میلیون و ۷۱۹ هزار و ۴۰۳ قطعه بود و این عدد در انتهای سال ۱۴۰۲ به یک میلیارد و ۵۶۷ میلیون و ۱۵۵ هزار و ۶۷۱ قطعه رسید.
همچنین آمار جوجه ریزی در ۲ ماهه نخست سال ۱۴۰۳، ۲۹۸ میلیون و ۵۷۴ هزار و ۹۸۳ قطعه جوجه ثبت شده است.
میزان صادرات در دو ماه نخست سال هم حدود ۴ هزار تن گوشت مرغ بوده است.
نکته حائز اهمیت دیگر در تولید گوشت مرغ کشور اینست که مگاپروژه هایی در تأمین بازار کالاهای اساسی به وسیله فروشگاه های زنجیره ای درحال پیگیری است که برخی به بهره برداری رسیده و برخی با کسب مجوز هنوز به مرحله اجرا نرسیده اند.
هم اکنون یکی از فروشگاه های زنجیره ای کشور با مشارکت یکی از شرکتهای بزرگ فعال در عرصه تولید گوشت مرغ، وظیفه تأمین بخشی از بازار را برعهده دارند. بعنوان مثال در دو ماه نخست سال جاری آنها ۴۵ میلیون قطعه جوجه ریزی داشتند که ۱۵ میلیون قطعه در ارتباط با این برند داخلی فعال در حوزه فروشگاه داری است.
در ادامه آمار تولید جوجه در دولت های یازدهم، دوازدهم و سیزدهم می آید.
خودکفایی برای اولین بار در تولید تخم مرغ
تخم مرغ از دیگر اقلام پرمصرف بوده که جایگزین محصولات پروتئینی با قیمت بالاتر شده است. در کنار خودکفایی گندم در دولت سیزدهم (البته در دهه ۸۰ هم جشن خودکفایی در دولت هفتم و هشتم هم رقم خورده بود) ایران در تولید تخم مرغ نه تنها خودکفا شد بلکه صادرات هم داشت.
سال ۱۳۹۹ تولید تخم مرغ در کشور حدود ۹۰۰ هزار تن بود که این رقم در شروع دولت سیزدهم به یک میلیون و ۲۰ هزار تن رسید.
سال ۱۴۰۱ که خودکفایی تخم مرغ در کشور رقم خورد آمار تولید به یک میلیون و ۱۵۰ هزار تن افزوده شد و برای اولین بار ایران ۵۴ هزار تن تخم مرغ به کشورهای همسایه صادر کرد.
خودکفایی که در ادامه دولت سیزدهم تداوم داشت، تولید تخم مرغ را به یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن تا پایان ۱۴۰۲ رساند که ۱۳۶ هزار تن آن به ارزش ریالی حدود ۱۷۰ میلیون دلار صادر شد.
سرمایه گردش مالی تولیدکنندگان به ۶ برابر رسید و تعداد گله های مولد اجداد از ۲ به ۳ گله افزوده شد که هر قطعه جوجه تخم گذار، تولید ۱۵۰ تن تخم مرغ را تضمین می نماید. این امر ضمن تأمین نیازمندی بازار داخل منجر به ارزآوری برای کشور می شود.
از دیگر نکات مثبت در این محصول مصرفی، زیر پوشش بیمه ای ۱۰۰ درصدی مرغ تخم گذار بوده که خسارت ها را به حداقل می رساند.
صادرات محصولات کشاورزی
صادرات محصولات کشاورزی و غذایی هم با رشد ۲۲ درصدی از ۵.۲۲ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۰ به ۶.۳۷ میلیارد دلار در پایان سال ۱۴۰۲ رسید.
یکی از تفاوت ها در صادرات محصولات کشاورزی در دولت دوازدهم و سیزدهم به نوع اقلام بر می گردد. در دولت قبل بیشتر محصولات به شکل خام صادر می شد به صورتی که در سال ۱۳۹۹ از صادرات ۵.۲۲ میلیارد دلاری، ۱.۱ میلیارد آن در ارتباط با صادرات پسته بود؛ اما در دولت سیزدهم رویکرد به سمت صادرات کالاها با ارزش افزوده بوده ازاین رو صادرات محصولاتی چون انواع کنسرو، آب میوه، لبنیات و… افزایش پیدا کرد. بدین سان صادرات محصولات فرآوری شده ضمن ایجاد ارزش افزوده، به اشتغالزایی کشور هم کمک شایانی می کند.
در حوزه دام، ایران در دولت دوازدهم صادرکننده بود اما در دولت سیزدهم ناگزیر به واردات شد. از بین رفتن زیرساخت های صنعت دامپروری در کشور به سبب سیاست های اشتباه دولت قبل و کشتار دام های مولد سبب شد تا ایران از صادرکننده دام به واردکننده تبدیل گردد به صورتی که سال قبل ۱.۴ میلیارد دلار واردات در این بخش صورت گرفت.
سایر اقدامات دولت سیزدهم در قسمت کشاورزی
از دیگر کارهای انجام شده در قسمت تولید میتوان به توسعه کشت دانه های روغنی اشاره نمود. کشت آنها در شروع دولت سیزدهم در شرایط دیم، با رشد ۶۰۰ درصدی از ۵ هزار هکتار به ۳۵ هزار هکتار در انتهای سال ۱۴۰۲ افزایش پیدا کرد.
در حوزه تأمین کود هم از آغاز دولت تا آخر سال ۱۴۰۲، تولید کودهای فسفات و پتاس با رشد ۵۱ درصدی از ۷۷ هزار تن به ۱۱۶ هزار تن رسید که افزایش خرید کودهای فسفات و پتاس از محل تولیدات داخلی را رقم زد.
همچنین در این زمان، سرمایه گذاری در زیر بخش شیلات و آبزیان از ۲۲ هزار میلیاردریال با رشد ۷۶۰ درصدی به ۱۹۰ هزار میلیاردریال افزایش پیدا کرد.
آبرسانی سیار به مناطق عشایری با رشد ۴۵ درصدی از حدود ۶ میلیون متر مکعب برای ۳۰ درصد از جمعیت عشایری در شروع دولت سیزدهم، به حدود ۸.۵ میلیون متر مکعب برای ۷۰ درصد از جمعیت عشایر ایران در انتهای سال ۱۴۰۲ محقق شد.
ایجاد و استقرار هسته و واحدهای فناور و دانش بنیان بخش کشاورزی هم از ۱۵۲ مورد در شروع دولت سیزدهم با رشد ۳۰۸ درصدی به ۶۲۱ مورد از دیگر اقدامات ۳ سال گذشته در حوزه کشاورزی است.
همچنین صدور مجوزهای کسب و کار الکترونیکی بخش کشاورزی که در دولت سیزدهم الزامی شد تا امروز ۳۵۰ هزار و ۹۶۵ مجوز از جانب وزارت جهاد کشاورزی و نظام مهندسی کشاورزی صادر گردیده است.
منبع: گل چرم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب