افغانستان بازاری از دست رفته یا فرصتی فراموش شده؟
اقتصاد ایران در سالهای گذشته کوشیده برای مقابله با فشارهای بین المللی، حساب ویژه ای روی بازار کشورهای همسایه باز کند، بازاری که هر چند فرصت های بزرگی دارد اما در عین حال با تهدیدهایی هم مواجه می باشد.
به گزارش گل چرم به نقل از ایسنا، برآوردهایی که از آمار تجاری ایران در هشت ماهه سال ۱۴۰۰ انتشار یافته نشان داده است که بخش مهمی از تجارت کشور، به همسایگان و کشورهای حاضر در منطقه محدود شده است. اگر چین را کنار بگذاریم، بخش عمده صادرات ایران به کشورهایی مانند عراق، امارات متحده عربی، ترکیه و افغانستان انجام شده و در واردات هم امارات متحده عربی و ترکیه نقشی مهم ایفا می کنند.
با وجود آنکه روابط تجاری کشور در سالهای گذشته با کشورهای همسایه گسترش یافته و با عنایت به همکاری دولت و بخش خصوصی، مقدمات لازم برای توسعه این حضور فراهم گشته است اما هنوز برخی اقدامات داخلی و البته آمادگی برای مواجه شدن با مشکلات خارجی در راه افزایش صادرات مشکل آفرینی می کنند.
در سالهای گذشته کشورهایی مانند عراق، سوریه و افغانستان بعنوان بخشی از کشورهای هدف صادراتی ایران، با مشکلاتی چون جنگ های داخلی، حضور گروههای تروریستی و ناامنی مواجه بوده اند. این مورد در کوتاه مدت برای برخی کالاهای ایرانی بستری برای حضور در بازار این کشورها را به وجود آورده و با عنایت به تعطیلی بخش های مهمی از اقتصاد این کشورها، حتی شرایط را برای صادرات برخی مواد اولیه و مصرفی ایران به این کشورها فراهم نموده است.
در بلندمدت اما در صورتیکه امنیتی نسبی در این کشورها به وجود بیاید و میزان فعالیتهای اقتصادی افزایش پیدا کند، ایران دیگر توان صادرات مواد اولیه به این کشورها نخواهد داشت و باید به سمت سرمایه گذاری مشترک یا صادرات کالاهایی با ارزش افزوده بیشتر حرکت نماید. اتفاقی که از چند سال قبل در عراق شروع شده و می تواند به دیگر بازارهای هدف اقتصادی ایران هم سرایت کند.
در افغانستان اما تجربه متفاوت می باشد. در شرایطی که این کشور در سالهای گذشته به دنبال تقویت زیرساخت های اقتصادی خود، به سمت بهبود عملکرد در شاخصهای اقتصادی حرکت می کرد، با تسلط طالبان بر افغانستان، خیلی از این شاخص ها، با سرنوشتی نامعلوم رو به رو شده اند و این مورد برای اقتصاد ایران که بر روی بازار افغانستان حساب باز کرده بود، می تواند تبعات خاص خویش را داشته باشد.
در شرایطی که در هفته های نخست تسلط طالبان به نظر می رسید تاجران ایرانی باید با این بازار خداحافظی کنند، حالا از اتاق های بازرگانی این طور به گوش می رسد که علیرغم مشکلات میتوان همچنان به بخشی از همکاری ها ادامه داد. بعد از آنکه مسعود خوانساری – رئیس اتاق بازرگانی تهران – در نشست هیئت نمایندگان این اتاق اعلام نمود که ایران می تواند به سرمایه گذاری و حضور فعال در بخشی از اقتصاد افغانستان فکر کند و حتی برای خود فرصت هایی به دست آورد، حالا در جریان گفت و گوی رئیس اتاق بازرگانی ایران و رئیس اتاق بازرگانی افغانستان هم درباره بسترهای مشترک همکاری صحبت های جدیدی مطرح گردیده است.
رئیس اتاق بازرگانی ایران ضمن اشاره به تحولات اخیر در افغانستان اظهار نمود: با اینکه هم اکنون دشواری های زیادی برای از سرگیری فعالیتهای اقتصادی وجود دارد اما ایران آماده هر کمکی برای رشد و توسعه افغانستان است. اتاق ایران با درک شرایط حساس اخیر آمادگی دارد جهت کمک به روند توسعه همکاری ها گام های مؤثری بردارد تا فصل نوینی از حیات تجاری در این کشور رقم بخورد.
شافعی با اشاره به اینکه در دهه اخیر ایران یکی از مهم ترین تأمین کنندگان اقلام مورد نیاز افغانستان در حوزه های مختلف بوده و زمینه توسعه اقتصادی و صنعتی در افغانستان را مد نظر داشته است اظهار داشت: با این وجود حوزه هایی مانند معادن در این چندسال مغفول مانده که باید پتانسیل های فراوان همکاریهای بالفعل در این عرصه برای آغاز همکاریهای جدید مورد توجه قرار بگیرد.
او با تکیه بر این که بخش خصوصی ایران در عمده زمینه های صنعتی، معدنی و تجاری از نفت و گاز گرفته تا داروسازی و تجهیزات پزشکی، محصولات کشاورزی، مواد غذایی و نوشیدنی، مواد شوینده و بهداشتی، مصالح ساختمانی و همینطور در بخش های خدمات فنی و مهندسی و گردشگری آماده همکاری است اضافه کرد: افغانستان هم در مورد صادرات برخی خشکبار، محصولات زراعی و کشاورزی و همینطور اقلام معدنی مانند سنگ مرمر، زغال سنگ، سنگ آهن و دیگر منابع معدنی در بازارهای ایران دارای ظرفیت های صادراتی قابل قبول است که تابحال کمتر مورد توجه بوده است.
رئیس اتاق ایران ضمن اشاره به موانع پیش روی توسعه همکاریهای دو کشور اضافه کرد: وجود موانعی همچون نبود کانال های بانکی، هزینه های انتقال ارز، وجود تعرفه ها و ممنوعیت ها و مخصوصاً برخی مشکلات حمل و نقل قابل کتمان نیست. از طرفی در حوزه همکاریهای اقتصادی و سرمایه گذاری هم موانع زیادی وجود دارد.
شافعی در ادامه با عرضه پیشنهاد تشکیل کمیته دوجانبه سرمایه گذاری و صدور خدمات فنی و مهندسی بین ایران و افغانستان اظهار داشت: این کمیته با هدف معرفی پتانسیل ها، تسهیل و تشویق سرمایه گذاری مشترک در دو کشور تأسیس شده و با وجود آن میتوان رفع موانع موجود در راه همکاری ها را به صورت جدی پیگیری کرد. شرکتهای ایرانی با دانش و تجربه کافی آماده هستند در مورد پروژه های عمرانی و ساختمانی در افغانستان همکاری کنند. نیاز است برای این همکاری ها برنامه ریزی های لازم صورت بگیرد.
دومین پیشنهاد رئیس اتاق ایران برای توسعه روابط ایران و افغانستان از سرگیری مذاکرات تجارت ترجیحی با افغانستان با عنایت به برخی نیازهای وارداتی دو طرف و موانع تعرفه ای موجود بود. او با تکیه بر برقراری این مذاکرات افزود: کشور افغانستان هم می تواند با عنایت به امتیازات تجارت ترجیحی صادرات خود به ایران را افزایش دهد.
منبع: گل چرم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب