فراز و فرود محصولات تراریخته در آسیای شرقی
گل چرم: یک محقق حوزه توسعه کشاورزی نوشت؛ آمریکا بزرگترین صادرکننده محصولات تراریخته به ژاپن است و سایر تامین کنندگان عمده این محصولات در بازار ژاپن می توان به کانادا، برزیل و آرژانتین اشاره نمود.
به گزارش گل چرم به نقل از مهر، مهندسی ژنتیک ابزاری برای تسریع پرورش واریته های جدید است که می تواند به کشاورزان و سیستم های کشاورزی کمک نماید با شرایط رشد فیزیکی، فناوری و بازارهای جهانی که به سرعت درحال تغییر هستند، سازگار شوند. محصولات تراریخته می توانند چندین چالش فعلی در کشاورزی تجاری را کاهش دهند. روندهای کنونی بازار، آنها را بعنوان یکی از سریع ترین صنایع درحال رشد و نوآورانه جهانی معرفی می کند که نه فقط به نفع تولیدکنندگان بلکه برای مصرف کنندگان و اقتصادهای ملی است.
حسین شیرزاد، پژوهشگر حوزه کشاورزی توسعه در یادداشتی اختصاصی برای مهر نوشت، برخی کشورها در حوزه محصولات تراریخته درحال فعالیت و استفاده از آنها در بازار خود هستند که در ادامه به روند فعالیت این کشورها در مورد محصولات تراریخته پرداخته می شود.
آخرین وضعیت تراریخته ها در آسیای شرقی
ژاپن: ژاپن یکی از بزرگترین واردکنندگان سرانه غذا و خوراک تراریخته در جهان است و بیشتر از ۳۲۲ محصول اصلاح شده ژنتیکی برای مواد غذایی همچون ۱۴۱ محصول تراریخته را برای کاشت تجاری تأیید کرده است.
ذرت، سویا و کلزای وارداتی ژاپن به ترتیب ۱۶ میلیون تن، ۳.۲ میلیون تن، ۲.۴ میلیون تن به طور عمده از نظر ژنتیکی اصلاح شده هستند.
ژاپن همینطور مقدار زیادی مواد غذایی فرآوری شده را وارد می نماید که حاوی روغن های تراریخته، قندها، مخمرها، آنزیم ها و سایر مواد تشکیل دهنده هستند. آمریکا بزرگترین صادرکننده محصولات تراریخته به ژاپن است، اما سایر تأمین کنندگان عمده شامل کانادا، برزیل و آرژانتین هستند.
ژاپن در سالهای اخیر، تمام مراحل را برای اجازه دادن به محصولات ویرایش شده ژنتیکی انجام داده است. در دسامبر ۲۰۲۰ میلادی، ژاپن گوجه فرنگی سیسیلی اصلاح شده ژنتیکی را تأیید کرد که حاوی سطوح بالایی از اسید آمینه گاما آمینو بوتیریک (GABA) است، اسید آمینه ای که اعتقاد بر اینست که به آرامش و به کاهش فشار خون کمک می نماید.
سپتامبر ۲۰۲۱ نخستین غذای ویرایش شده ژنتیکی انجام شد و در ژاپن توسط سرمایه گذاری مشترک فروخته شد. دانشگاه تسوکوبا گوجه فرنگی های GABA را از راه فناوری CRISPR-Cas9 از راه بودجه عمومی توسعه داد و تحقیقات را به یک سرمایه گذار ریسک پذیر و یکی از شرکتهای تابعه چندملیتی ایالات متحده واگذار کرد.
ژاپن همینطور با استفاده از ویرایش ژنی، ماهی ببری را توسعه داده است که در آن عملکرد ژن هایی که اشتهای ماهی را کنترل می کنند برای افزایش مصرف خوراک و وزن آن در مقایسه با گونه های طبیعی ماهی غیرفعال می شود. چندین محصول غذایی ویرایش شده ژنتیکی دیگر مانند سیب زمینی، گندم، جو و انگور در خط تولید آزمایشگاهی قرار دارد.
در سال ۲۰۱۹، هیأت تحقیقاتی ژاپن در مورد غذاهای تازه توسعه یافته تصمیم گرفت که غذاهای اصلاح شده ژنومی احتیاجی به مقررات نداشته باشند، با این وجود مقامات از صدور گواهی ارگانیک این محصولات جدید بیوتکنولوژی خودداری کردند.
در مواجهه با اقدام تهاجمی دولت ژاپن در تأیید محصولات تراریخته، طرحی به نام OK Seed Project در سال ۲۰۲۰ توسط کشاورزان، دانشگاهیان و شهروندان مرتبط افتتاح شد. این کمپین در مورد برچسب زدن داوطلبانه بذرها و محصولات غذایی بعنوان «غیر ویرایش ژن» است. باآنکه دولت برچسب گذاری محصولات اصلاح شده ژنتیکی را ممنوع کرده است، کشاورزان همچنان این آزادی را دارند که داوطلبانه آنها را بعنوان (گونه های بومی) در مرحله بذر برچسب گذاری کنند و به کشاورزان و مصرف کنندگان این امکان را می دهد تا غذای بدون تراریخته خویش را بشناسند و انتخاب کنند.
علامت OK Seed نه تنها استفاده از دانه های ویرایش ژنی را فراخوانی می کند، بلکه از گونه های محلی هم محافظت می کند. این ابتکار همینطور بعنوان یک ابزار آموزشی محبوب در مورد نسل جدید GMOs و تأثیرات احتمالی آنها بر سلامت انسان و اکوسیستم عمل می کند.
فیلیپین: فیلیپین آئینه تمام نمای شرکتهای بیوتکنولوژی و تنها کشور آسیایی با بیشترین تعداد کاشت تجاری GMO است. از آنجاییکه ذرت تراریخته جهت استفاده تجاری در سال ۲۰۰۲ تأیید شد، فیلیپین ۱۲۹ محصول تراریخته را تأیید کرده است. ۴۲ مورد از این تعداد از اکتبر ۲۰۲۰، با ۳۰ مورد جهت استفاده مستقیم بعنوان غذا، خوراک یا فرآوری و ۱۲ مورد برای کاشت تجاری زیر کشت رفته است.
فیلیپین نخستین کشور آسیایی است که مجوز تجاری را به برنج طلایی غنی شده با تراریخته با بتاکاروتن، پیش ساز ویتامین A و برای مقابله با سوءتغذیه و کمبود این ویتامین ارائه نمود.
در ۲۱ ژوئیه ۲۰۲۱، دفتر صنایع گیاهی فیلیپین (BPI) مجوز ایمنی زیستی را برای تکثیر تجاری آن صادر کرد و آنرا به نخستین گونه برنج تراریخته تبدیل کرد که برای کاشت تجاری عرضه شده و تهدیدی بزرگ برای صدها هزار گونه برنج بومی توسط کشاورزان منطقه توسعه یافته است.
همچنین محققانی که بر روی برنج طلایی کار می کنند، انواعی از این برنج تراریخته را با استفاده از فناوری ویرایش ژن و درج خصوصیت های دیگری مانند خشکی و مقاومت در مقابل آفات تولید کرده اند.
مؤسسه تحقیقات بین المللی برنج (IRRI) که برای مدت طولانی چاره ای برای کمبود ویتامین Aکه سبب سندرم کمبود ایمنی و نابینایی در میان کودکان می شود، اعلام شده است. این مؤسسه و وزارت کشاورزی فیلیپین ادعا می کنند که برنج طلایی قبلاً تأییدیه های ایمنی مواد غذایی را در استرالیا، نیوزلند، ایالات متحده و کانادا دریافت کرده است؛ اما مجوز استانداردهای غذایی استرالیا و نیوزلند (FSANZ) برای تجاری سازی یا استفاده در این کشور نیست. به صورت مشابه، مجوز عرضه شده توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده برای کشت، بازاریابی، استفاده از غذای انسان یا حیوان در آمریکا درنظر گرفته نشده است.
در مورد کانادا، به اصطلاح «ترخیص توسط آژانس نظارتی» تنها یک نظر از سوی بهداشت کانادا در مورد استفاده غذایی از برنج طلایی است، با عنایت به این که امکان دارد کالاهای خام یا محصولات غذایی مشتق شده از برنج طلایی به صورت ناخواسته وارد کانادا شود. خلاصه فنی پرونده اشاره می کند که اگر مؤسسه IRRI در آینده علاقمند به بازاریابی برنج طلایی در کانادا باشد، رعایت مقررات غذا و دارو در مورد افزودن ویتامین به غذاها الزامی است.
مدتی بعد از آنکه BPI مجوز ایمنی زیستی را برای برنج طلایی صادر کرد، مجوز تجاری برای بادمجان را هم تأیید کرد. سایر محصولات اصلاح شده ژنتیکی درحال توسعه عبارتند از پاپایای مقاوم در مقابل ویروس Ringspot و گوجه فرنگی مقاوم در مقابل ویروس می باشد.
چین: چین از سال ۲۰۱۰ سیاست های ویژه برای GMO اتخاذ نموده است. درک این سیاست ها این که چرا برنج و ذرت تراریخته ساخته شده داخلی چین هیچگاه برای کاشت تجاری آزاد نشدند، کمک می نماید. مجوز GMO چین در ۲ سطح عمل می کند. ابتدا به GMO گواهی ایمنی تولید داده می شود، به این مفهوم که فعالیتهای پژوهش و توسعه (R&D) برای محصول GM تکمیل شده است و سپس متقاضی برای درخواست تجاری سازی آن از دولت مجوز می گیرد.
در اوایل سال ۲۰۲۰، سویای تراریخته ارزیابی ایمنی را پشت سر گذاشت اما برای تجاری سازی تأیید نشد. با این وجود، این محدودیت ملی مانع از این نمی شود که شرکتهای چینی به دنبال مجوز کاشت سویای تراریخته خود در کشورهای دیگر مانند برزیل و اروگوئه نباشند.
آرژانتین نخستین کشوری بود که اجازه کاشت تجاری سویای تراریخته را داد؛ علاوه بر این، باآنکه سویا و ذرت تراریخته مجاز به کشت داخلی نیستند، اما همچنان در مقیاس وسیع جهت استفاده در خوراک دام برای پشتیبانی از صنایع درحال گسترش گوشت و طیور وارد می شود. هم اکنون، تنها پنبه تراریخته و پاپایای تراریخته برای کشت تجاری در چین تأیید شده است. همینطور بررسی کشت ذرت GE در شمال شرقی چین در دست آزمون است.
رئیس جمهور، شیء جین پینگ در سخنرانی خود در دسامبر ۲۰۱۳، بر اهمیت تحقیقات جسورانه در بیوتکنولوژی تاکید کرد، اما با احتیاط در مورد تجاری سازی در سطح داخلی سخن گفت. برای این منظور، در سال ۲۰۱۶، وزارت کشاورزی چین نقشه راه تجاری سازی محصولات تراریخته را فاش کرد. در گاه شماری محصولات نقدی «غیر مصرف خوراکی» در نخستین تاریخ ها، بعد از آن محصولاتی که برای خوراک و مصارف صنعتی قرار می گیرند، بعد از آن محصولات غذایی و در نهایت، محصولات غذایی اصلی (برنج، گندم و سویا) قرار گرفته اند.
چین در مارس ۲۰۲۱، یک برنامه ۵ ساله جدید که بر اعتماد به نفس و امنیت غذایی تمرکز دارد و شامل نکاتی در مورد محصولات تراریخته است، منتشر نمود. با این برنامه ۵ ساله جدید، سیاست چین در برابر محصولات اصلاح شده ژنتیکی چرخش شدیدی پیدا کرده است.
دولت حالا آشکارا تراریخته ها را تبلیغ و مقررات زدایی می کند تا گسترش آنها را پیش ببرد. این امر می تواند مستقیماً با افزایش گسترش جهانی صنعت بذر چین ارتباط داشته باشد، بخصوص بعد از آنکه شرکت دولتی « ChemChina» در سال 2017 Syngenta را به مبلغ ۴۳ میلیارد دلار خریداری کرد. از آن زمان درآمد سالانه آن افزایش پیدا کرده و از ۶۰۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۶ به ۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ رسیده است.
فناوری پشت برنج طلایی اصلی GR1، ساخته شده با ژن نرگس در سال ۲۰۰۰ توسط دانشمندان عمومی توسعه و به ثبت رسید. آنها حقوق خویش را در مورد این فناوری به Syngenta واگذار کردند. این شرکت هم به نوبه خود با مجوزهای دیگر از منابع دیگر، همچون مونسانتو، مذاکره کرد تا این فناوری را کاربردی کند و سپس مجوز آنرا جهت استفاده بشر دوستانه، تحت شرایط خاص در کشورهای درحال توسعه به مخترعان بازگرداند.
شرکت مذکور، حقوق کامل تجاری را همچون در زمینه بهبود فناوری در مورد برنج طلایی حفظ می نماید. آنها همینطور حق امتیاز GR2 را دارند، یک برنج طلایی اصلاح شده که با ژن ذرت ساخته شده است. اما این شرکت اعلام نموده است که دیگر تمایلی به بازاریابی برنج در کشورهای توسعه یافته ندارد.
پس از تاییدیه های نظارتی، شرکت دولتی چینی ChemChina این شرکت بزرگ را خریداری کرد. به فاصله کوتاهی یعنی از ژوئن ۲۰۱۷ شرکت بقیه سهام را خرید و Syngenta از لیست خارج شد. Syngenta حالا یک شرکت خصوصی است که متعلق به یکی از سهامداران ChemChina بوده و سهامداران عمده آن می گویند که قصد دارند در آینده سهام اقلیت این شرکت را مجدداً لیست کند.
با وجود مالکیت چینی جدید، Syngenta همچنان یک شرکت سوئیسی است. به قول رئیس آن، این شرکت می خواهد در ۵ تا ۱۰ سال آینده از راه ادغام و تملک دو برابر شود و فروش بذر خویش را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.
در مجموع ChemChina مالک Syngenta است که حقوق برنج طلایی را حفظ می نماید. انتقال این حقوق به منافع دیگر هم اکنون برنامه ریزی نشده است اما شاید در آینده تغییر کند. در سال ۲۰۲۲، گواهی ایمنی برای تولید و کاشت به ۴ رقم ذرت تراریخته مقاوم به علف کش و آفات و همینطور ۳ رقم سویای تراریخته مقاوم به علف کش بعد از آنکه در سال ۲۰۲۱ کشت آزمایشی شدند، اعطا شد و راه را برای کشت تجاری هموار کردند. این مورد با سیاست کشاورزی چین که هم اکنون رهبر جهانی در زمینه ثبت اختراع محصولات ویرایش ژنی است همخوانی دارد.
حدود ۷۵ درصد از این اختراعات کشاورزی از چین است. بر اساس گزارش «رابوبانک» مؤسسات تحقیقاتی چینی هم اکنون بیشتر از هر کشور دیگری تحقیقاتی را در مورد محصولات اصلاح شده ژنتیکی مبتنی در بازار منتشر نموده اند. با عنایت به سرمایه گذاری بزرگ چین، در سالهای آینده یک سیاست تأییدی سخاوتمندانه تر یا یک سیاست نسبتاً باز برای انتشار محصولات ژنتیکی شده انتظار می رود.
منبع: گل چرم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب